Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) tarafından yayımlanan 25 Nisan 2025 tarihli 2025/12 sayılı Genelge, motorlu araç sigortaları kapsamında tam hasara (pert total) veya ağır hasara uğramış araçların tespitine ilişkin yeni düzenlemeler getirdi. Trafik ve kaskoda pert araçlara yeni kriterler oluşturuldu. Bu düzenlemeler, 01 Temmuz 2025 tarihinde yürürlüğe girecektir. Genelge, SEDDK web sayfasında yer almaktadır. Bu yazımızda söz konusu genelgeye ilişkin bir özet değerlendirme yapılmıştır.

1 Temmuz 2025’ten İtibaren Motorlu Araç Sigortalarında Yeni Uygulama

1 Temmuz 2025 itibarıyla motorlu araç sigortalarında önemli değişiklikler yürürlüğe girecek. Sigorta şirketleri önemli bir fark olmasa da, sigortalılar için bazı uygulamalar değişecek.

Tam Hasar ve Ağır Hasar Kriterleri Değişiyor

• Tam Hasar Durumu:
  Aracın onarım masrafı, aracın piyasa rayiç değerini aşarsa ve araç onarılamaz durumda ise sigorta şirketi aracı tam hasarlı sayacak.
• Ağır Hasar Durumu:
  Onarım masrafı, aracın piyasa değerinin %60’ını aşarsa araç ağır hasarlı kabul edilecek.
• Sigorta şirketleri, %60’ın altındaki hasarlarda aracı perte çıkaramayacak ve aracı onarım yoluna gidecek.

Özel Durum: Belirli Parçalarda Hasar Olursa Araç Perte Çıkarılabilir!

SEDDK tarafından belirlenen 10 kritik parçada hasar varsa, araç piyasa rayiç değerinin %60’ından az hasar alsa bile perte çıkarılabilecek. Bu parçalar şunlardır:

• Sağ/sol ön ve arka şasi kolları
• Sağ/sol marşpiyel (taban)
• Marşpiyel
• Tavan sacı
• Ön göğüs sacı
• Orta direk
• Ön/arka travers
• Elektrikli araç bataryası ve ana enerji hattı
• Hava yastıkları ve sürücü/yolcu emniyet sistemleri
• Aracın ana elektrik tesisat ve elektronik sistem parçaları.

Sigortalılar Nasıl Etkilenecek?

• 1 Temmuz 2025 tarihinden itibaren tam hasar ve ağır hasarın tespitini sigorta eksperleri yapacak.
• Sigorta şirketi ile sigortalı aralarında artık anlaşamayacak.
• Eksperler, azami 5 iş gününde raporlarını hazırlayacak.
• Tam hasarlı araçta, hurda tescil belgesi sigorta şirketine teslim edilmeden sigorta şirketi hasarı ödemeyecek.
• Ağır hasarlı araçta trafikten çekilme belgesi sigorta şirketine teslim edildikten sonra hasar sigortalıya ödenecek.
• Tam ve ağır hasarın dışındaki hasarlarda sigorta şirketi, aracı hurda ihale platformları üzerinden satamayacak.
• Aracın perte çıkarılması zorlaşacak.
• Özellikle kaskosu olan sigortalılar, istedikleri gibi sigorta şirketinden talepte bulunamayacak.
• Sigortalılar, önceden sigorta şirketlerine ilettikleri taleplerini, yeni dönemde sigorta eksperlerine iletecek.

01.07.2025 Yürürlüğe Girecek Olan Genelgenin

Amacı

Madde 1:
Motorlu araç sigortaları kapsamında tam hasara ya da ağır hasara uğramış araçların tespitine ilişkin iş ve işlemlere yönelik usül ve esaslar yer almaktadır.

Dayanak

Madde 2:

Bu Genelge, 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanununa ile 18/10/2019 tarihli ve 30922 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 47 sayılı Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 3:
Bu bölümde “ağır hasarlı araç”, “tam hasarlı araç”, “sigorta eksperi”, “zorunlu trafik sigortası” gibi temel terimler açıklanmıştır.

Tam Hasarlı Araçlara İlişkin Usuller

Madde 4:

• Onarım masraflarının (KDV Dahil) hasarın gerçekleştiği tarihteki araç değerini aşması ve aynı zamanda eksper raporu ile aracın onarım kabul etmez durumda olduğunu durumda araç “tam hasarlı” sayılır.
• Levhaya kayıtlı olarak atanan sigorta eksperinin hasar tespiti zorunludur.
• İlgili mevzuat doğrultusunda hurda tescil belgesi sigortacıya ibraz edilmeden tazminat ödenemez.
• Tam hasarlı araçlar ÖTA Yönetmeliği gereği geçici depolama alanına veya lisanslı işleme tesisine çekilir.

Ağır Hasarlı Araçlara İlişkin Usuller

Madde 5:

• Onarım masraflarının araç değerinin %60’ını aşması durumunda araç “ağır hasarlı” sayılır.
• Belirli parçaların zarar görmesi durumunda da eksper kararıyla bu tespit yapılabilir.
• Ağır hasarlı olduğu tespit edilen araca “Trafikten çekilmiştir” belgesi olmadan tazminat ödenemez.

Sigorta Eksperlerinin Sorumlulukları

Madde 6:
Eksperler, tam hasarlı veya ağır hasarlı araçların, 5 iş günü içinde Merkeze gerekli raporları ile aşağıdaki detayları iletmek zorundadır. Aşağıda merkeze iletilecek belgeleri görebilirsiniz.

1. Araç sınıfı.
2. Plaka no.
3. Araç marka ve modeli

ç) Şasi no.
d) Motor no.
e) Araç rengi.
f) Eksper ön rapor tarihi.
g) Eksper ön rapor - hasar tutarı.
ğ) Eksper ön rapor - piyasa rayiç değeri.
h) Eksper ön rapor - tam/ağır hasar kararı.
ı) Eksper rapor tarihi.
i) Eksper rapor - hasar tutarı.
j) Eksper rapor - piyasa rayiç değeri.
k) Eksper rapor - tam/ağır hasar kararı.
l) Tam/ağır hasar kararı verilmeme/değiştirilme gerekçesi (ön raporda tam/ağır hasar kararı verilenler için).

Merkez Tarafından Yapılacak İşlemler

Madde 7-
(1) Merkez tarafından, sigorta eksperleri tarafından iletilecek bilgiler çerçevesinde tam hasarlı ve ağır hasarlı araçlara ilişkin ayrı bir liste oluşturulur.
(2) Merkez tarafından oluşturulan listelerde aşağıdaki bilgiler yer alır:

a) Araç sınıfı.
b) Plaka no.
c) Araç marka ve modeli.
ç) Şasi no.
d) Motor no.
e) Araç rengi.
f) Hasar tarihi.
g) Eksper atama tarihi.
ğ) Eksper ön rapor tarihi.
h) Eksper ön rapor - hasar tutarı.
ı) Eksper ön rapor - piyasa rayiç değeri.
i) Eksper ön rapor - tam/ağır hasar kararı.
j) Eksper rapor no.
k) Eksper rapor tarihi.
l) Eksper rapor - hasar tutarı.
m) Eksper rapor - piyasa rayiç değeri.
n) Eksper rapor - tam/ağır hasar kararı.
o) Sovtaj değeri.
ö) Tam hasar kararı verilen araçlardan ÖTA Yönetmeliği kapsamında olanlar için:
1) Araç kayıttan düşme ve bertaraf formu seri no.
2) ÖTA teslim yeri.
3) ÖTA teslim tarihi.
4) Geçici depolama alanı unvanı.
5) Geçici depolama alanı teslim tarihi.
6) İşleme tesisi unvanı.
7) İşleme tesisi teslim tarihi.

p) Tam hasar kararı verilen araçlardan ÖTA Yönetmeliği kapsamında olmayanlar için:
1) Hurdaya çıkarılma tarihi.

r) Ağır hasar kararı verilen araçlar için:
1) Çekme belge no.
2) Çekme belgesi tarihi.

Önceki Uygulamalara İlişkin Hükümler

Geçici Madde 1:
1 Temmuz 2025 öncesine ait tam veya ağır hasarlı araçlar kontrol edilerek eksik işlemler tamamlanacaktır.

Yürürlükten Kaldırılan Mevzuat

Madde 9:
19 Şubat 2020 tarihli 2020/3 sayılı Genelge yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük ve Yürütme

Madde 10:
Bu Genelge 1 Temmuz 2025’te yürürlüğe girer.

Madde 11:
Genelge hükümlerini SEDDK Başkanı yürütür.

Ek-1: Ağır Hasar Tespitinde Kritik Parçalar

Ağır hasar kararında dikkate alınacak parçalar şunlardır:

1- Sağ/sol ön şasi kolu.
2- Sağ/sol arka şasi kolu.
3- Taban ile birlikte sağ/sol marşpiyel.
4- Tavan sacı.
5- Sağ/sol orta direk.
6- Ön göğüs sacı.
7- Tavan sacı ön/arka travers.
8- Elektrikli araç bataryası ve elektrikli araçlarda ana enerji hattı.
9- Hava yastıkları ve sürücü/yolcu emniyet sistemleri.
10- Ana elektrik tesisatı ve elektronik sistem parçaları.
11- Kamyon ve çekici türündeki araçların sürücü kabini.

Sonuç ve Değerlendirme

Bu yeni düzenleme ile sigorta eksperlerinin sorumlulukları netleştirilmiş, sigorta şirketlerinin bilgi paylaşımı zorunlulukları artırılmış ve hasarlı araçların trafikten çekilme süreci daha şeffaf hale getirilmiştir.

Ayrıca, tam veya ağır hasar tespitlerinde yaşanabilecek belirsizliklerin önüne geçilmesi hedeflenirken, sigortalıların tazminat süreçleri de daha sağlıklı işletilecektir.