İnsanlar, sahibi oldukları değerlere, ani ve beklenmedik doğal ve doğal olmayan risklere karşı güvence sağlayabilmek adına küçük primler ödeyerek, sigorta yaptırırlar. Bu sigortalar; konut sigortası, araç kasko sigortası, işyeri sigortası vb. birçok türde olabilir. Sigorta şirketleri, sigortalayacakları şeyin gerçek değeri üzerinden sigorta poliçesinde teminat verirler. Bu değere kısaca “sigorta bedeli” denir.

Kasko sigortalarında bu değeri düzenleyici kamu otoritesi belirlerken, konut ve işyeri sigortalarında sigortalının beyanı esas alınarak veya yapılan ekspertiz neticesinde belirlenen, sigortaya konu bedeller poliçeye yazılır.

DASK deprem sigorta bedeli, DASK kurumunun belirlediği “inşaat metrekare maliyeti” baz alınarak hesaplanır. Ancak, DASK Kurumu tarafından teminata konu belirlenen “azami sigorta bedeli” bu poliçede aşılamaz. DASK poliçesi düzenlenirken; evin brüt metrekaresinin ne olduğu, sigortalının beyanı esas alınarak, DASK’ın açıkladığı metrekare maliyeti ile çarpımı sonucunda, “sigorta bedeli” belirlenmiş olur.

Trafiğe kayıtlı tüm araçlar için Türkiye Sigorta Birliği TSB, her yıl veya yılın belirli dönemlerinde, kendi web sayfasında, “kasko değer listesi arşivini” yayınlar. Aracın kasko değeri, kasko sigortası genel şartları gereği poliçe üzerinde açıkça yazılmaz. Onun yerine, “rayiç değer” olarak yazılır. Çünkü, aracın sigortalandığı tarihteki değeri önemli olmakla birlikte, poliçe başlangıcından üç ay sonra yaşanabilecek herhangi bir hasarda, hasarın oluş tarihindeki araç değeri üzerinden sigortalının zararı hesaplanarak karşılanacaktır. Dolayısıyla, rayiç değer üzerinden hasar tazminatı ödenmesi söz konusudur. Bu uygulama, araç sahibinin haklı menfaati korumaya yöneliktir. Sigorta şirketleri, kasko düzenlerken bu rayiç değeri poliçeye konu eder ve kasko tarife primini bu değere göre hesaplar. Noterler Birliği de aynı araç değerlerini esas alarak işlem yapar. Aracın kasko rayiç değerine ilave sonradan takılma aksesuarlar ve LPG sistemi gibi bedeller, toplam kasko sigorta bedelidir.

İşyerlerinde, sigorta bedelini oluşturan birden fazla kalem yer alır. Demirbaş bedeli, dekorasyon bedeli, emtia bedeli, varsa üçüncü şahıslara ait mal bedeli, cam bedeli gibi sayılabilir. İşyerinde bulunan ve sigortaya konu olan tüm bedeller, toplam sigorta bedelini oluşturur.

Sigorta Bedeli Neden Önemli!

Yukarıda verilen örneklerde, farklı poliçe şartlarıyla sağlanan teminatlarla, “toplam sigorta bedeli” üzerinden sigortalılar güvence altına alınır.

Sigorta bedeli, poliçede eksik veya fazla değil, olması gereken bedel ile belirtilmelidir. Aksi halde hasar tazminatı hesaplamasında, “eksik sigorta” veya “aşkın sigorta” olarak işleme alınır. Eksik sigorta olması durumunda, hasar tazminatı sigortalıya aynı oranda eksik ödenir. Poliçenin aşkın sigorta olduğu anlaşıldığında ise ödenmesi gereken gerçek hasar bedelinden daha fazla ödeme yapılacağı anlaşılmamalıdır. Çünkü sigorta sözleşmeleri, sebepsiz zenginleşme aracı olarak kullanılamaz. Olması gereken sigorta bedelinden daha fazla bir sigorta bedelini poliçeye yazarak ve üstelik gereksiz bir şekilde poliçe için fazla prim ödeyerek, yüksek hasar tazminatı alınamayacağı bilinmelidir.

Araçların kasko sigortaları yapılırken, araç marka-model ve tip kodları sistemlerden doğru seçilmeli ve poliçeye doğru yazılmalıdır. Aksi halde, rayiç değer eksik veya fazla olacağından sorun yaşanabilir. 

Sıfır araçlarda faturadaki araç marka-tip kodu, ikinci el satışlarında ise noterin sistemden seçtiği araç marka-model-tip kodunun doğru seçilip seçilmediğine dikkat edilmelidir.

Özetle ifade etmek gerekirse, değeri ölçülebilen şeyler sigortalanırken, sigorta bedelinin doğruluğu, bilgi ve belgelere dayanılarak, dikkatlice teyit edilmelidir. Sigortalının beyanına göre yapılan tüm sigorta sözleşmelerinde, sigorta uzmanı sigorta bedeli konusunda görüşünü mutlaka bildirmelidir. Çünkü gelecekte yaşanabilecek olası bir hasarda sigortalının haklı menfaatleri kendisine en baştan hatırlatılmalıdır.

Bir değeri, gerçek sigorta bedelleri ile sigortalamak esas olmalıdır. Sigorta tekniğine göre “sıfır bedel” ve “ikame  (rayiç) bedeller” düzenlenen poliçelere konu edilir.

Örneğin; bir işyerinde veya tesiste, sigortaya konu 5 yaşında bir makine ve elektronik cihaz olduğunu varsayalım. Bu makine ve elektronik cihaz kullanılmış dahi olsa, Makine Kırılması Sigortası ve Elektronik Cihaz Sigortası düzenlenirken, emsallerinin sıfır bedeli ne ise o bedel üzerinden sigortalanmalıdır. Çünkü, makine ve elektronik cihazda ani ve beklenmedik bir bozulma yaşanır ise sıfır yedek parça takılacağından, sıfır bedeller üzerinden sigortalanmalıdır. İkinci el rayiç bedeli üzerinden sigortalanır ise eksik sigorta kapsamında hasar eksik alınır veya muafiyet altı kalarak, sigortalıya hiç hasar ödemesi yapılamayabilir.

Rayiç değer, kasko sigortalarında ve yangın sigortaları teminatlarına konu olan sigortalanacak değerin ikinci el piyasa değeridir. Sonuçta her iki durumda da poliçeye yazılan bedel, “sigorta bedelidir”. Her bir sigortaya konu kalemlerin sigorta bedellerinin toplamına da “toplam sigorta bedeli” denir.    

2024 SİGORTA FİYATLARI TIKLAYINIZ

#SigortaBedeliNedir

#SigortaBedeliNedenÖnemli

#EksikSigortaNedir

#AşkınSigortaNedir

#RayiçBedelNedir